Wybór, który może stać się koniecznością

Właściciele psów użytkowych bardzo często unikają kastracji obawiając się, iż może ona być przyczyną zakończenia kariery sportowej psa. Nic bardziej mylnego. Według dostępnych statystyk najczęstszą przyczyną eliminującą go z dalszej aktywności sportowej są urazy ortopedyczne i wszelkie kontuzje. Zabieg kastracji, czyli chirurgiczne usunięcie narządów płciowych (jąder u samca lub jajników i macicy u suki), wykonuje się z kilku ważnych powodów.

Pierwszym i podstawowym celem kastracji u zwierząt jest regulacja płodności, drugim - problemy pojawiające się w okresie cieczki u suki, do których należy przede wszystkim często występująca ciąża urojona. Dla właściciela dość niekomfortowe stają się również zanieczyszczenia, jakie pozostawia po sobie suka z cieczką, ograniczone możliwości wyprowadzania jej oraz zbyt duże zainteresowanie ze strony samców.

U samców wskazaniem do kastracji może być nadmierna pobudliwość i związany z nim problem włóczęgostwa, ucieczek, jak również próba kontrolowania zachowań agresywnych. Są to najważniejsze powody wykonywania tego zabiegu u zwierząt zdrowych. Należy również pamiętać o konieczności wykonania zabiegu kastracji jako elementu terapii leczniczej w przypadku rozwoju niektórych chorób. Chodzi tutaj szczególnie o ropne zapalenie macicy i nowotwory gruczołów sutkowych u suk oraz przerost gruczołu krokowego oraz nowotwory jąder u samców.

Wiek w jakim wykonuje się zabieg kastracji może mieć dość duże znaczenie dla zdrowia zwierzaka. Kastracja suki przed pierwszą cieczką minimalizuje ryzyko wystąpienia nowotworów gruczołu sutkowego do 1%, a kastracja wykonana po pierwszej cieczce podnosi to ryzyko do ok. 7-10%. Jednocześnie, nie widać wyraźnej różnicy w zachowaniu dorosłychzwierząt po wczesnej oraz późnej kastracji. W Polsce uważa się, że optymalnym czasem, w którym powinno wykonać się zabieg kastracji samca bądź samicy to okres osiągnięcia dojrzałości płciowej, czyli najczęściej po pierwszej cieczce w przypadku samic bądź ok. 12-24 m-c u samców. Należy pamiętać, że nawet kilkunastoletnie zwierzę może być poddane temu zabiegowi, jeżeli są do tego wskazania medyczne.

Faktem jest, że zabieg kastracji w znaczącym stopniu wpływa na rozwój otyłości u zwierząt. Szacuje się, że ryzyko to wzrasta o ok. 50%, gdyż usunięcie narządów płciowych powoduje zahamowanie oddziaływania na organizm ważnych hormonów płciowych, doprowadzając do spowolnienia przemian metabolicznych, czyli spowolnienia wykorzystania energii z pokarmu oraz własnych zasobów organizmu.

Często obserwuje się u zwierząt kastrowanych wzrost spożycia pokarmu, wynikający z braku hamującego oddziaływania estrogenów na apetyt. Zdarza się, że aktywność kastrowanychzwierząt ulega znacznemu obniżeniu, co również bezpośrednio przekłada się na wykorzystanie energii pobieranej z pokarmem i prowadzi raczej do jej magazynowania np. w postaci tkanki tłuszczowej. Zabieg kastracji nie ma wpływu na spoczynkowe wykorzystanie energii, co w przypadku psów aktywnych ma bardzo duże znaczenie w zachowaniu odpowiedniej kondycji i atletycznej sylwetki ciała. Dlatego, w przypadku psów sportowych po zabiegu kastracji nie ma konieczności zmiany diety na niskokaloryczną w czasie trwania sezonu sportowego, raczej należy zwracać uwagę na regularność ćwiczeń, wprowadzenie odpowiedniego planu treningowego oraz żywienie w odpowiednich porach dnia dostosowaną dawką pokarmową.

Aby treningi i zawody przebiegały bez problemów, pies powinien dostawać karmę przynajmniej 4h przed lub 2h po spodziewanej aktywności sportowej. Można oczywiście podawać niewielkie porcje pokarmu w przerwach na odpoczynek. Sytuacja zmienia się poza sezonem sportowym oraz kiedy pies odchodzi na zasłużoną "emeryturę". W tym czasie bardzo ważna staje się regularna ocena kondycji psa w oparciu o System Oceny Kondycji Psa stworzony przez dietetyków Purina. Gdy zaczynają pojawiać się pierwsze oznaki otyłości konieczne może być zmniejszenie dziennej dawki pokarmowej o 10-15% lub przejście na żywienie karmą o niższej kaloryczności typu Light.

Artur Andrzejczak